حتما تاکنون اظهار نظر افراد سرشناس عرصههای مختلف اقتصادی، در مورد ضرورت سرمایه گذاری بر روی ارز بیت کوین را شنیده اید. به همین دلیل عاقلانه است اگر اطلاعات بیشتری در مورد این ارز دیجیتال به دست آوریم و پاسخ این سوال که “بیت کوین چیست؟” را به طور واضح و با زبانی ساده برای شما توضیح دهیم. از نظر بسیاری از افراد سال 2020، سال ناخوشایندی بود. در این سال و با همه گیری ویروس کرونا، بسیاری با مشکلات مالی روبه رو شدند و یا بیکار شدند ولی دارندگان بیت کوین سالی پر از خبرهای خوش و هیجان انگیز را سپری کردند. در طول سال 2020 قیمت بیت کوین به بیش از 40000 دلار افزایش یافت. این رویداد نشان می دهد که سرمایه گذاری بر روی این ارز دیجیتال در طولانی مدت، می تواند یک حرکت هوشمندانه و پرفایده باشد.
بیت کوین چیست و آیا میتوان آن را جعل کرد؟
بیت کوین یک ارز دیجیتال غیرمتمرکز است که بدون نیاز به سیستم مالیای به عنوان پشتوانه یا ارگانهای دولتی عمل میکند. این نوع ارز از مبادلهی همتا به همتا در یک شبکه دیجیتالی استفاده میکند، به این معنی که واسطه یا نهاد مرکزیای مانند بانک در بیت کوین وجود ندارد؛ بلکه انتقال آن بهصورت کاملاً مستقیم از فردی به فرد دیگر انجام میشود و تمام تراکنشهای ارزهای دیجیتال را ثبت میکند.
پایگاه داده بیت کوین مانند دفترکل حسابداری است که هرکسی میتواند یک نسخه از آن را داشته باشد، به همین دلیل، به آن دفترکل توزیعشده (DLT) هم میگویند. حالا تصور کنید که صدها هزار یا حتی میلیونها نفر هرکدام یک نسخه از این دفترکل را دارند و هر گاه تراکنش جدیدی در شبکه ثبت میشود، همه آنان نسخه خود را بهروز میکنند. بیت کوین با استفاده از این فناوری امکان هرگونه جعل و اِعمال تغییر خودسرانه در این دفترکل را از بین برده است. درواقع، اگر کسی بخواهد تراکنشی را جعل یا تغییری در دفترکل ایجاد کند، باید آن را در همه نسخههای دیگر هم اِعمال کند، کاری که عملاً غیرممکن است.
بلاکچین بیت کوین به زبان ساده
به طور خلاصه بلاکچین بیت کوین پایگاه دادهای از تراکنشها است که با رمزگذاری ایمن شده و توسط سایر افراد تایید شده است. اما نحوهی کار بلاکچین به چه شکل است؟
در حالت کلی کامپیوترهایی که به شبکه وارد میشوند نقش گره را بازی میکنند و میتوانند نرمافزار بیت کوین را اجرا کرده و به شبکهی بیت کوین متصل شوند. درواقع وظیفه آنها تایید تراکنشهای بیت کوین و ساخت بلاک جدید است. هرکسی در هر جای دنیا میتواند با راهاندازی این نرمافزار در هر کامپیوتری، بخشی از این شبکه باشد. لازم به ذکر است که گرهها برتریای بر یکدیگر ندارند و فقط پایگاه داده بیت کوین را که به آن بلاکچین میگویند، در خود ذخیره میکنند. بلاکچین شامل بلوکهایی است که دادههای مربوط به تراکنشها، بلوکهای قبلی، آدرسها و کدی که تراکنشها و زنجیرهی بلوکی را اجرا میکند، ذخیره میکند. بنابراین، برای درک بهتر بلاکچین، ابتدا مهم است که بلاکها را درک کنید.
بلاکها در بلاکچین
بلاکها را میتوان به عنوان بخش اصلی فناوری بلاکچین در نظر گرفت. درواقع بلاکها صفحات دفتر کل توزیع شده بلاکچین هستند که هر کدام حاوی اطلاعاتی مانند تراکنشهای صورتگرفته در بستر بلاکچین و اطلاعاتی مانند زمان انجام تراکنش، آدرس عمومی فرستنده و آدرس عمومی گیرنده، هش اختصاصی خود و هش بلاک قبلی هستند. هنگامی که یک بلاک در بلاکچین باز میشود، بلاکچین هش آن بلاک را ایجاد میکند. جالب است بدانید که هش بلاک یک عدد 256 بیتی است که اطلاعات زیر را رمزگذاری میکند.
- نسخهی بلاک که همان نسخهی مشتری بیت کوین است
- هش بلاک قبلی
- تراکنش کوینبیس: اولین تراکنش در بلاک
- شماره ارتفاع بلاک که به این معنی است که از نظر عددی بلاک ساخته شده چقدر از بلاک اول فاصله دارد!
- مرکل روت: یک عدد 256 بیتی که اطلاعات مربوط به تمام بلاکهای قبلی را ذخیره میکند
- مهر زمان: زمان و تاریخ باز شدن بلاک
- هدف شبکه
- یک عدد 32 بیتی تصادفی
همانطور که در بخش بالا هم کاملا مشخص است، هر بلاک حاوی اطلاعاتی از بلاکهای قبلی است، بنابراین بلاکچین را نمیتوان تغییر داد زیرا هر بلاک به بلاک قبل از خود زنجیر شده است. در همین راستا لازم به ذکر است که بلاکها توسط فرآیندی به نام ماینینگ تایید و باز میشوند.
آیا استخراج بیت کوین با گوشی و کامپیوتر خانگی عملی است؟
همانطور که احتمالا شنیدهاید، ماینینگ یا استخراج به نوعی فرآیند اعتبارسنجی تراکنشها و ایجاد یک بلوک جدید در بلاکچین است. معمولا استخراج توسط نرمافزارهایی انجام میشود که روی رایانهها یا ماشینهایی که بهطور خاص برای ماینینگ طراحی شدهاند و به مدارهای مجتمع خاص معروف هستند، اجرا میشوند.
در حالت کلی باید بدانید که فرآیند ماینینگ بیت کوین بر روی پیدا کردن عددی (هش) تمرکز دارد که با هش بلاک قبلی مطابقت داشته باشد. در طی این فرآیند برنامهها بهطور تصادفی یک هش تولید میکنند و سعی میکنند آن را با هش بلاک قبلی مطابقت دهند. نام علمی ماینینگ، اثبات کار، (Proof Of Work) است. طی عملیات ماینینگ، ماینرها باید در فرایندی پیچیدهای، سر حل معادلات ریاضی و پیدا کردن هش مدنظر با یکدیگر رقابت میکنند و به محض اینکه ماینری به جواب برسد، بیت کوین تولید میشود (یک بلاک جدید ایجاد میشود) و بهعنوان پاداش به ماینر برنده تعلق میگیرد.
کوینهای قابل استخراج بیت کوین محدود است (21 میلیون کوین) و هر چقدر تعداد کوینهای استخراج شده این ارز دیجیتال به سقف کوینهای قابل استخراج آن نزدیکتر شود، استخراج کوینهای باقیمانده دشوارتر و رقابت بین ماینرها برای دستیابی به آنها سختتر هم خواهد شد. در این مسیر طبیعتا ماینرهایی پیروز خواهند شد که دارای قدرت محاسباتی بسیار بالایی باشند و ماینرهایی که در مقایسه با ماینرهای قدرتمند در حال تلاش برای کسب ارز دیجیتال، قدرت زیادی نداشته باشند (مثل گوشیهای هوشمند) نتیجه خوبی بهدست نمیآورند. بنابراین برای کسب ارز دیجیتال با آنها باید صبر زیادی داشته باشید و زمان زیادی صرف کنید. البته در صورتی که نگران آسیبدیدن گوشی یا کامپیوتر شخصی خود هستید، توصیه میکنیم از استفاده از آن برای استخراج این کوین صرفنظر کنید، زیرا انجام محاسبات لازم برای دستیابی به ارز دیجیتال در شبکه بلاکچین و استخراج آن، فشار زیادی را به پردازنده گوشی تحمیل میکند و درآمد حاصل از استخراج بیت کوین با گوشی یا لپتاپ به اندازهای نیست که ارزش تحت فشار قرار گرفتن دستگاه شما را داشته باشد.
نصف شدن پاداش استخراج یا هاوینگ یک مفهوم مهم در استخراج بیت کوین است. طی چنین رویدادی تقریبا هر چهار سال یکبار میزان بیت کوینهای جدید ایجاد شده، نصف میشود. در ابتدای ظهور این ارز دیجیتال، پاداش استخراج 50 بیت کوین برای حل هر هش بود. پس از آن پاداش در سال 2012، به 25 عدد، در سال 2016 به 12.5 کوین و 6.25 بیت کوین در سال 2020 کاهش یافت. انتظار میرود در رویداد هاوینگ بعدی که احتمالا در سال 2024 اتفاق میافتد پاداش به 3.125 کاهش یابد و پس از آن در حدود سال 2028 به 1.5625 کاهش پیدا کند. همچنین احتمالا آخرین بیت کوین در حدود سال 2140 استخراج شود، در چنین حالتی تمام 21 میلیون بیت کوین موجود در جهان استخراج خواهد شد.
کیف پول ارز دیجیتال
کیف پول ارز دیجیتال بستری برای مشاهده موجودی شما و ارسال یا دریافت بیت کوینها یا سایر ارزهای دیجیتال است. به طور کلی دو نوع کیف پول برای ارزهای دیجیتال وجود دارد که شامل نمونههای نرمافزاری و کیف پول سختافزاری میشود. شما با استفاده از کیف پول میتوانید کلید خصوصی خود، که یک رشته متنی محرمانه و به صورت ترکیبی از حروف و اعداد است و برای داد و ستد استفاده میشود را نگهداری کنید. چرا که همانطور که اشاره کردیم، شبکه بیت کوین و دیگر ارزهای دیجیتال، با استفاده از کلید خصوصی تشخیص میدهد که شما مالک داراییهای داخل یک کیف پول هستید. در همین راستا توصیه میکنیم که اگر قصد ورود به دنیای رمز ارزها را دارید، به دنبال خرید یک کیف پول سخت افزاری باشید زیرا به دلیل امنیت بسیار بالا، تأیید فیزیکی تراکنشها، هک شدن با احتمال تقریبا صفر، تملک کامل دارایی و با امکان استفاده بدون نیاز به اینترنت بیشتر از کیف پولهای نرم افزاری ارزش خرید دارند.
بهترین کیف پولهای سخت افزاری
در این قسمت چند نمونه از بهترین کیفپولهای سختافزاری را به نقل از حرفهایهای این حوزه معرفی میکنیم.
- کیف پول ترزرو (Trezor) مدل T: یکی از بهترین کیف پولهای سرد بازار کریپتو کارنسی Trezor مدل T است که از طرف کمپانی SatoshiLabs تولید میشود.
- کیف پول لجر نانو اس (Ledger Nano S): از این کالا هم به عنوان یکی از بهترین کیف پولهای سخت افزاری یاد میشود چرا که به صورت سفارشی تولید میشود و با فروش بیش از یک و نیم میلیون دستگاه، محبوبیت زیادی در بین ارز دیجیتال بازها دارد.
- کیف پول لجر نانو ایکس (Ledger Nano X): این محصول طراحی بهینه و منحصر به فردی دارد و با امنیت بالا و امکان دسترسی و نظارت کامل بر تمام داراییها، به عنوان یکی از بهترین کلد والتها شناخته میشود.
- کیف پول سخت افزاری سیف پل (SafePal S1): این نوع کیف پول یکی از بهترین نمونههای سخت افزاری این دسته از محصولات است. این سیستم قابل حمل است و ابعادی برابر با یک کارت اعتباری دارد.
مزایای بیت کوین عبارتند از:
- بیت کوین مبتنی بر شبکه بلاک چین است. این شبکه به دلیل داشتن تعداد زیادی از کاربران، گسترده بودن شبکه و عدم امکان تغییر در دادههای پیشین ثبت شده، محیطی امن و مناسب برای ثبت و نگهداری اطلاعات فراهم کرده و تقریبا غیرقابل هک شدن است.
- از سوی دیگر برخلاف سیستم های مالی و پرداخت سنتی که در حال حاضر در بین مردم وجود دارد، استفاده از ارز بیت کوین به صورت غیرمتمرکز بدون نیاز به دخالت نهاد مرکزی مانند دولت و یا بانک مرکزی است و به همین دلیل کسی نمی تواند برای فعالیت های بیت کوین نظارت داشته یا در آن محدودیت ایجاد کند.
- بیت کوین برای کشورهایی که با تحریم های اقتصادی مواجه هستند بسیار مفید و اثربخش خواهد بود زیرا با کمک این ارز دیجیتال می توان به راحتی محدودیت های ناشی از تحریمها را خنثی نمود.
- ذخیره سازی ارز دیجیتال بیت کوین علاوه بر کیف پول های آنلاین و داغ، در کیف پولهای سخت افزاری که به اینترنت وصل نمیشوند نیز امکان پذیر است که به این عمل ذخیره سرد گفته می شود. در حالت ذخیره سرد امکان هک کردن کیف پول و به سرقت رفتن کوین ها به صفر می رسد.
- در سیستم بلاک چین بیت کوین به دلیل عدم نیاز به حضور واسطه در انجام معاملات، یک سیستم پرداخت سریعتر و کم هزینه تر به سراسر جهان ارائه می شود.
- باتوجه به اینکه بیت کوین به وسیله هیچ دولت یا بانکی پشتیبانی نمی شود، می توان آن را با ارزهای سنتی مبادله نمود.
معایب ارز دیجیتال بیت کوین چیست؟
- یکی از معایبی که می توان به بیت کوین نسبت داد، ناشناخته بودن این ارز دیجیتال است. نوظهور بودن این ارز باعث شده است که بسیاری از دولت ها نتوانند تصمیم بگیرند که بهترین واکنش در برابر بیت کوین چیست؟ در حال حاضر بسیاری از کشورها به مقابله با بیت کوین پرداخته اند؛ در حالی که برخی نیز سعی می کنند با شناخت بهتر این ارز دیجیتال و ظرفیت هایی که دارد، نهایت سود ممکن را از آن به دست آورند.
- طولانی بودن زمان تراکنش ها: در شبکه بیت کوین انجام تراکنش ها در حدود 10- 20 دقیقه طول می کشد. این مدت زمان در مقایسه با مدت زمانی که باید صرف شود تا تراکنش در سیستم بانکداری فعلی (ارزهای فیات) انجام شود، بسیار کم و قابل چشم پوشی است؛ ولی امروزه کریپتوکارنسیهایی به بازار عرضه شده اند که می توانند تعداد بسیار بیشتری از تراکنش ها را در مدت زمان کمتر انجام دهند؛ به همین دلیل امروزه دیگر مزیت زمان تراکنش بر بستر ارز دیجیتال بیت کوین یک کیفیت نسبی به حساب می آید.
- بیت کوین رقیب ارزهای دولتی محسوب می شود؛ در ضمن ممکن است برای معاملات بازار سیاه، پولشویی و فعالیت های غیرقانونی استفاده شود؛ در نتیجه دولت ها ممکن است با تنظیم قوانین استفاده و فروش بیت کوین را ممنوع اعلام کنند.
- نوسانات شدید: متاسفانه ارزهای دیجیتالی نوسان قیمت شدیدی از خود نشان می دهند. همین ویژگی باعث شده است که سرمایه گذاری بر روی ارز بیت کوین در کوتاه مدت ریسک بالایی داشته باشد. به عنوان نمونه در سال 2014 قیمت بیت کوین در یک روز 80٪ کاهش یافت.
- مصرف زیاد برق هنگام استخراج ارز دیجیتال بیت کوین توسط ماینرها
- صرافی های ارزهای دیجیتال کاملاً مجازی هستند و مانند سایر سیستمهای مجازی به وسیله هکرها، بدافزارها و اشکالات عملیاتی تهدید می شوند. دارندگان ارز دیجیتال بیت کوین، اگر دارایی خود را در کیف پول های سرد یا سخت افزاری نگهداری کنند می توانند نسبت به خطر حمله هکرها آسوده خاطر باشند.
- با توجه به اینکه همه معاملات بیت کوین دائمی و غیرقابل بازگشت هستند، هر گونه اشتباه یا سرقتی میتواند مشکل ساز شود؛ زیرا در شبکه بیت کوین هر معاملهای تنها در صورتی قابل برگشت است که شخصی که ارز دیجیتال را تحویل گرفته است، آن را دوباره پس بدهد.
الگوریتم اثبات کار در شبکه بیت کوین
اثبات کار یا PoW مکانیزم اجماعی است که ماینرها با استخراج ارز دیجیتال از این طریق به شبکه کمک کرده و برای خود نیز کسب درآمد می کنند. ارز دیجیتال بیت کوین نیز یکی از رمز ارزهایی است که از این الگوریتم بهره می برد. این الگوریتم را می توان به این صورت توصیف کرد: شبکه بلاک چین معماهای بسیار دشواری را در اختیار ماینرها قرار می دهد. ماینرها باید این معماها را حل کنند تا پس از آن بتوانند گره های حل شده را به بلوک ها اضافه کنند و در نهایت یک زنجیره بلوک حل شود.
هاوینگ بیت کوین
پس از استخراج هر 210,000 بلاک، یا تقریباً هر چهار سال، پاداش بلوکی که به استخراج کنندگان بیت کوین برای پردازش تراکنش ها داده می شود به نصف کاهش می یابد. به این اتفاق هاوینگ گفته می شود. این امر نرخ انتشار بیت کوین های جدید را به نصف کاهش می دهد. این روش بیت کوین برای استفاده از تورم مصنوعی است که هر چهار سال یکبار نصف می شود تا زمانی که تمام بیت کوین های در گردش آزاد شوند.
سیستم هاوینگ تا حدود سال 2140 ادامه خواهد داشت. در آن مرحله، ماینرها بابت پردازش تراکنش ها، کارمزدی دریافت خواهند کرد که کاربران شبکه آن را پرداخت خواهند کرد. این هزینه ها تضمین می کند که ماینرها همچنان انگیزه استخراج و حفظ شبکه را دارند. ایده این است که رقابت برای این هزینه ها باعث می شود که پس از پایان نصف شدن، تعداد کمی باقی بمانند.
این نصف شدن بسیار مهم است زیرا با نزدیک شدن به عرضه محدود خود، کاهش دیگری در نرخ بیت کوین های جدید تولید می شود، حداکثر عرضه کل بیت کوین 21 میلیون است. تا اکتبر 2021، حدود 18.85 میلیون بیت کوین در گردش است و تنها حدود 2.15 میلیون بیت کوین باقی مانده است که از طریق پاداش های استخراج منتشر می شود.
در سال 2009، پاداش برای هر بلوک در زنجیره استخراج 50 بیت کوین بود. پس از نصف شدن اول، 25 و سپس 12.5 بود و سپس از 11 می 2020 به 6.25 بیت کوین در هر بلوک تبدیل شد. برای قرار دادن این موضوع در زمینه دیگری، تصور کنید اگر مقدار طلای استخراج شده از زمین هر چهار سال به نصف کاهش یابد، اگر ارزش طلا بر اساس کمیاب بودن آن باشد، «هاوینگ» تولید طلا در هر چهار سال، از نظر تئوری قیمت آن را بالاتر میبرد.
همانطور که گفته شد این رویداد نرخ تورم بیت کوین و نرخ ورود بیت کوین های جدید را به نصف کاهش می دهد. دو هاوینگ قبلی با چرخه های رونق و رکود شدید که با قیمت های بالاتر نسبت به قبل از رویداد به پایان رسیده است، مرتبط است. بیت کوین آخرین بار در 11 می 2020، حدود ساعت 3 بعد از ظهر به نصف رسید.
بهترین راه سرمایه گذاری بر روی ارز دیجیتال بیت کوین چیست؟
با توجه به ویژگی های ذاتی ارز دیجیتال بیت کوین مانند محدود بودن، کارامد و معتبر بودن، محدود به موقعیت جغرافیایی نبودن و… این ارز می تواند جایگزین مناسبی برای طلا باشد. به همین دلیل بسیاری این ارز دیجیتال را گزینه مناسبی برای سرمایه گذاری می دانند. شاید شما هم به دنبال پاسخ این سوال باشید که بهترین راه سرمایه گذاری بر روی بیت کوین چیست؟ لازم است که گفته شود تمام کسانی که صاحب بیت کوین هستند ارزهای دیجیتال خود را از طریق عملیات استخراج به دست نیاورده اند. بلکه بیشتر آنها بیت کوین خود را از یکی از صرافی های ارز دیجیتال خریداری کرده اند تا با فروش ارزهای خود در زمان مناسب در صرافی های آنلاین و یا انجام معاملاتی در سراسر جهان به سود برسند.
آیا می توان آینده ارز دیجیتال بیت کوین را پیش بینی کرد؟
هیچ کس نمی داند سرنوشت آینده ارز بیت کوین چیست. برخی از کشورها این ارز دیجیتال را غیرقانونی اعلام کرده اند و سیاست ها و قوانین تدافعی برای آن وضع می کنند. برخی از کشورها مانند ژاپن و استرالیا با بازنگری در قوانین خود می خواهند از فرصت هایی که این ارز دیجیتال ایجاد می کند نهایت بهره را ببرند؛ اما بسیاری از کارشناسان و اقتصاددانان نسبت به آینده ارزهای دیجیتال به خصوص بیت کوین نظر مثبتی دارند.
برای استفاده از ارز دیجیتال بیت کوین چه چیزهایی باید بدانیم؟
برای اینکه از بیت کوین استفاده کنید لازم نیست که بدانید جزئیات فنی شبکه بیت کوین چیست و این ارز دیجیتال دقیقا چگونه کار میکند. برای بهرهمندی از ارز دیجیتال بیت کوین فقط باید کیف پول بیت کوین را بر روی گوشی یا کامپیوتر خود نصب کنید؛ به این ترتیب شما اولین آدرس بیت کوین خود را ایجاد کردهاید.
هر زمان که لازم شد آدرسهای بیشتری ایجاد کنید. میتوانید آدرس بیت کوین خود را به دوستان خود بدهید تا آنها بتوانند با شما به تبادل ارز بپردازند؛ به عبارت سادهتر کار با بیت کوین بسیار شبیه به طرز کار با ایمیل است به جز اینکه آدرسهای بیت کوین فقط یکبار قابل استفاده هستند.
نتیجهگیری
بعد از تمام توضیحاتی که درباره بیت کوین داده شد بهتر است این گونه سخن را به پایان برسانیم که بیت کوین و سایر ارزهای دیجیتال ابزاری برای انجام معاملات سریعتر و ارزانتر هستند. افراد و کشورها با استفادهای که از این نوع ارز دارند، تعیین میکنند که آیا ارزهای دیجیتال سودمند یا مضرر هستند. آنچه که مسلم است بیت کوین پتانسیل بالایی برای سرمایهگذاری، گسترش رفاه مالی و اجتماعی و… دارد.
دیدگاه ها